Kiedy między małżonkami nie układa się najlepiej, kiedy coraz więcej spraw zaczyna ich dzielić niż łączyć, a w głowie pojawiają się myśli o rozwodzie czy w takiej sytuacji jest inne rozwiązanie? Tak, małżonkowie mogą zdecydować się na separację. Jest to rozwiązanie, które pozwoli im na spokojnie zastanowić się nad dalszą wspólną przyszłością. W tym artykule przybliżymy czym jest separacja i jakie są jej skutki prawne.
Czym jest separacja?
Separacja polega na rozstaniu małżonków, którzy nie podjęli jeszcze ostatecznej decyzji o rozwodzie, ale dają sobie czas na przemyślenie i zastanowienie się nad wspólną przyszłością i powrotem do siebie.
Poruszając temat separacji należy rozróżnić separację tzw. prawną i faktyczną.
Separacja prawna – uregulowana jest prawnie przez Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. W tym przypadku to sąd orzeka ostatecznie o rozstaniu małżonków, gdy uzna że między małżonkami nastąpił rozkład pożycia. Separacja prawna pociąga za sobą skutki prawne dla obojga małżonków.
Separacja faktyczna – to rozstanie małżonków bez orzeczenia sądu i skutków prawnych. Tutaj małżonkowie sami podejmują decyzję o rozstaniu bez składania pozwu o separację do sądu.
Kiedy sąd może orzec separację?
Sąd orzeka separację na wniosek jednego z małżonków lub na zgodne żądanie przez obojga małżonków. Sąd orzeka separację:
gdy między małżonkami nastąpił zupełny, ale nie trwały rozkład pożycia. Oznacza to, że między małżonkami zanikły więzi duchowe, fizyczne i gospodarcze.
jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.
Jakie są skutki prawne separacji?
Separacja nie powoduje rozwiązania związku małżeńskiego, ale powoduje skutki prawne. Jakie one są i jakie prawa mają małżonkowie? Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że:
Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć kolejnego związku małżeńskiego.
Jeżeli wymagają tego względy słuszności (np. sytuacja życiowa), małżonkowie pozostający w separacji zobowiązani są do wzajemnej pomocy.
Małżonkowie będący w separacji mogą wystąpić o alimenty, ponieważ według prawa istnieje obowiązek dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków drugiemu.
Małżonkowie będący w separacji tracą prawo do zachowku oraz dziedziczenia po sobie.
Małżonkowie nie mają prawa powrotu do korzystania z nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa.
Kto i gdzie składa wniosek o separację?
Pozew o separację należy złożyć w sądzie okręgowym właściwym dla miejsca zamieszkania małżonków. Jeżeli małżonkowie nie mieszkają razem pozew należy złożyć w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania jednego ze współmałżonków.
Do pozwu o separację należy dołączyć akt małżeństwa, zaświadczenie o zarobkach, akt urodzenia wspólnego dziecka.
Jakie są opłaty sądowe?
Opłata w wysokości 100 zł – gdy małżonkowie wspólnie składają wniosek.
Opłata w wysokości 600 zł – gdy z pozwem wystąpi jedna ze stron.
Czy można znieść pozew o separację?
Jeżeli małżonkowie doszli do porozumienia i postanowili, że chcą nadal prowadzić wspólne życie mogą wystąpić do sądu z wnioskiem o zniesienie separacji.
Co powoduje zniesienie separacji?
Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji.
Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki.
Znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków.
Orzeczenie o zniesieniu separacji przywraca prawa i obowiązki małżeńskie sprzed orzeczenia separacji.
Zniesienie separacji przywraca ustawową wspólnotę majątkową. Jeżeli małżonkowie chcą utrzymać rozdzielność majątkową sprzed separacji muszą złożyć wniosek do sądu.
